Waarom falen PREM-scores in de zorg?

Deze blogpost genaamd "Waarom falen PREM-scores in de zorg?" is geüpdatet op datum: 26-10-2025.

 

Waarom falen PREM-scores in de zorg?

PREM-scores in de zorg zouden dé sleutel moeten zijn tot betere patiëntervaringen, maar waarom lijken ze zo vaak te falen? Betrouwbaarheid en representativiteit van deze scores staan regelmatig ter discussie, en dat kan flinke gevolgen hebben voor de kwaliteit van zorg. In dit artikel duiken we in de uitdagingen rondom PREM-metingen: van het enthousiasmeren van patiënten tot de strenge certificeringen en privacyregels die meetbureaus moeten volgen.
Benieuwd waarom deze belangrijke meetinstrumenten soms struikelen en hoe dat de zorg beïnvloedt? We nemen je mee in een verhelderend verhaal vol verrassingen en praktische inzichten. Lees verder en ontdek hoe het beter kan – want goede zorg begint bij het écht begrijpen van de patiënt.

 

1. Wat is PREM en het doel ervan?

 

PREM, oftewel Patiënt Reported Experience Measures, klinkt misschien als een ingewikkelde term uit de zorgjungle. Wat is het precies en waarom zou het ons eigenlijk iets kunnen schelen? In dit eerste hoofdstuk nemen we je mee langs de basis: wat PREM inhoudt, waarom het meten van patiëntervaringen zo belangrijk is en welke rol deze scores spelen bij het verbeteren van zorgkwaliteit en het maken van keuzes.
We houden het luchtig, helder en met een vleugje humor, want zorg hoeft niet altijd droog te zijn. Klaar voor een frisse duik in de wereld van PREM? Laten we beginnen!

 

1.1 Definitie van PREM

 

PREM, wat is dat nou precies? Het is een vragenlijst die zorgaanbieders gebruiken om te horen wat patiënten vinden van de zorg die ze krijgen. Niet zomaar een lijstje met saaie vragen, maar een slimme manier om te peilen hoe mensen hun ervaring beleven.
Het idee is simpel: als je weet wat er goed gaat en wat minder, kun je de zorg verbeteren.
PREM meet dus niet de medische uitkomst, maar hoe de zorg voelt voor de patiënt.
Een beetje zoals een restaurant dat niet alleen kijkt of het eten lekker is, maar ook of de bediening vriendelijk was en de sfeer fijn.

 

1.2 Doel van patiëntervaringen meten

 

Waarom zou je eigenlijk patiëntervaringen meten? Nou, stel je voor dat je een nieuwe fysiotherapeut zoekt. Hoe weet je dan welke goed is? PREM helpt daarbij door ervaringen van anderen te verzamelen.
Voor zorgaanbieders is het een soort spiegel: wat vinden hun patiënten echt? Waar kan het beter?
En voor patiënten zelf is het een handige gids om een zorgverlener te kiezen die bij hen past.
Daarnaast helpt het zorgverzekeraars om te zorgen dat ze goede zorg inkopen, zodat jij niet voor verrassingen komt te staan.

 

1.3 Rol in zorgkwaliteit & keuze

 

PREM speelt een verrassend grote rol in de zorgkwaliteit en keuzevrijheid.
De scores worden gebruikt om zorgaanbieders scherp te houden en te stimuleren om beter te worden.
Daarnaast kunnen patiënten dankzij deze informatie een bewuste keuze maken, in plaats van maar te gokken.
Het is alsof je een review leest voordat je een nieuwe film gaat kijken: je wilt weten of het de moeite waard is.
Zo helpt PREM om de zorg transparanter en klantvriendelijker te maken, zonder dat je zelf een detective hoeft te zijn.

   

2. Uitdagingen bij PREM-metingen

 

PREM-scores in de zorg klinken als een gouden standaard, maar schijn bedriegt soms. Betrouwbaarheid van de resultaten staat regelmatig ter discussie, want hoe weet je zeker dat de cijfers kloppen? Daarnaast is het niet altijd een makkie om patiënten enthousiast te krijgen voor deelname, wat de representativiteit flink kan beïnvloeden. En alsof dat nog niet genoeg is, speelt ook de selectie van verzekeraars een rol die de uitkomsten kan kleuren. In dit hoofdstuk duiken we in deze drie uitdagingen en ontdekken we waarom PREM-scores soms de mist in gaan.

 

2.1 Betrouwbaarheid van resultaten

 

Betrouwbaarheid van resultaten is het fundament van elke goede PREM-meting, maar dat fundament blijkt soms net zo stevig als een zandkasteel bij hoog tij. Zorgaanbieders proberen zoveel mogelijk patiënten te bereiken, ongeacht hun verzekeraar, om een eerlijk beeld te krijgen.
Toch sluipen er vaak hobbels in het proces. Niet iedereen vult de vragenlijst in, en soms zijn de antwoorden beïnvloed door de stemming van de dag of persoonlijke verwachtingen.
Het resultaat? Scores die niet altijd representatief zijn voor de hele patiëntenpopulatie.
Het is alsof je een taart proeft en besluit dat hij lekker is, terwijl je alleen het glazuur hebt gecheckt.

 

2.2 Participatie van patiënten

 

De participatie van patiënten is een ander struikelblok. Patiënten worden uitgenodigd volgens een werkinstructie, maar niet iedereen voelt zich geroepen om mee te doen.
Soms ontbreekt de motivatie, soms is de vragenlijst te lang of te ingewikkeld, en soms is het gewoon lastig om tijd te vinden.
Dit zorgt voor een selectieve groep respondenten, waardoor de resultaten scheef kunnen trekken.
Het is een beetje alsof je een feestje organiseert en alleen de mensen uitnodigt die van dansen houden – de sfeer wordt dan wel heel eenzijdig.

 

2.3 Invloed van verzekeraarselectie

 

Tot slot speelt de invloed van verzekeraarselectie een verrassende rol. Hoewel de PREM-vragenlijst onder zoveel mogelijk patiënten wordt verspreid, ongeacht verzekeraar, kan de manier waarop zorgaanbieders patiënten selecteren toch effect hebben.
Sommige verzekeraars hebben bijvoorbeeld specifieke afspraken of voorkeuren, wat kan leiden tot een onbedoelde bias in de deelnemersgroep.
Hierdoor kan het lijken alsof bepaalde zorgaanbieders beter of slechter scoren, terwijl het eigenlijk een kwestie is van wie er mee hebben gedaan.
Het is alsof je een voetbalwedstrijd beoordeelt, maar alleen de fans van het thuisspel tellen mee voor het publiek.

 

 

3. Certificering en privacyregels

 

Als je denkt dat PREM-metingen in de zorg vooral draaien om het verzamelen van ervaringen, dan heb je het halve verhaal nog niet gehoord. Achter de schermen speelt namelijk een streng spel van certificeringen en privacyregels. Meetbureaus moeten aan allerlei eisen voldoen om de data veilig en betrouwbaar te verwerken. Daarnaast zorgt de privacywetgeving ervoor dat jouw gegevens als patiënt niet zomaar op straat liggen. En alsof dat nog niet genoeg is, is er ook een officiële lijst met meetbureaus die in 2024 en 2025 aan deze strenge regels voldoen. In deze drie paragrafen duiken we in de wereld van certificering, privacy en welke meetbureaus je kunt vertrouwen.

 

3.1 Vereisten voor meetbureaus

 

Niet zomaar elk meetbureau mag zich met PREM-metingen bemoeien. Zorgaanbieders moeten samenwerken met bureaus die voldoen aan strikte certificeringen zoals ISO 27001, NEN 7510, ISO 9001 en ISO 20252. Deze certificaten zijn als het ware het keurmerk voor kwaliteit en veiligheid. ISO 27001

Daarnaast moeten meetbureaus zich houden aan de PREM-werkinstructie, waarin staat wie er mee mogen doen en hoe de data verzameld en verwerkt wordt. Ze mogen alleen data verzamelen die relevant is voor de PREM en moeten jaarlijks aantonen dat ze aan alle voorwaarden voldoen. Het is dus niet zomaar een kwestie van een vragenlijstje rondsturen; het is een zorgvuldig proces met strenge regels.

 

3.2 Gegevensbescherming en anonimiteit

 

Privacy is geen bijzaak, maar de hoofdrolspeler in PREM-metingen. De gegevens van patiënten worden volledig geanonimiseerd voordat ze gedeeld worden met zorgaanbieders, verzekeraars en Zorgprisma. Dat betekent dat niemand kan herleiden wie welke antwoorden heeft gegeven. Zo blijft jouw verhaal veilig, ook al helpt het de zorg verbeteren.

Meetbureaus mogen alleen data verzamelen die strikt noodzakelijk is voor het doel van PREM. Ze moeten voldoen aan de privacywetgeving en zorgen dat de anonimiteit van patiënten altijd gewaarborgd blijft. Het is alsof je een anonieme brief schrijft: de inhoud telt, maar je naam blijft geheim. Zorgaanbieders informeren patiënten ook actief over hoe hun gegevens worden gebruikt, zodat er geen verrassingen zijn.

 

3.3 Toegestane meetbureaus 2024-2025

 

Niet elk meetbureau mag zomaar aan de slag met PREM in 2024 en 2025. Er is een officiële lijst met erkende bureaus die voldoen aan alle certificeringseisen en privacyregels. Bekende namen zijn Facit, Feeddex, Mediquest, Qualiview, QuestPro, ZorgDNA en Zorgrespons. Deze bureaus zijn als het ware de VIP’s van de PREM-wereld: ze hebben het stempel gekregen dat ze betrouwbaar en veilig zijn.

Door met deze erkende bureaus te werken, kunnen zorgaanbieders erop vertrouwen dat de metingen voldoen aan de hoogste standaarden. Zo blijft het meten van patiëntervaringen niet alleen nuttig, maar ook veilig en transparant. En dat is precies wat iedereen wil: goede zorg met respect voor jouw privacy.

   

4. PREM in zorginkoop en paramedische zorg

 

PREM-scores zijn als het kompas in de wirwar van zorginkoop en paramedische zorg. Ze zouden richting moeten geven, maar soms lijkt het alsof ze verdwalen in het doolhof van regels en verwachtingen. Hoe komt het dat deze meetinstrumenten, bedoeld om helderheid te scheppen, juist zo vaak struikelen als het gaat om praktische toepassing? Het antwoord ligt in de balans tussen beleidsambities, de diversiteit van paramedische disciplines en het slimme gebruik van meetresultaten. Een verhaal vol verrassingen, waar de schijn soms bedriegt.

 

4.1 Betekenis voor zorginkoopbeleid

 

In het zorginkoopbeleid spelen PREM-scores een hoofdrol als het gaat om het beoordelen van kwaliteit en het maken van keuzes. Toch is het niet altijd een rechte lijn van meetresultaat naar inkoopbeslissing. De scores zijn afhankelijk van een breed scala aan factoren, zoals de manier waarop patiënten worden uitgenodigd en de mate waarin meetbureaus zich aan strikte certificeringen houden. Zorginkopers willen graag transparantie, maar krijgen soms een mozaïek aan data die lastig te vergelijken is. Dit maakt het inkopen van zorg op basis van PREM-scores een beetje alsof je een puzzel probeert te leggen met stukjes uit verschillende dozen. Het beleid verlangt duidelijkheid, maar de praktijk vraagt om nuance en geduld.

Daarnaast speelt de anonimiteit van patiënten een grote rol. Het beschermen van privacy is cruciaal, maar het betekent ook dat diepgaande analyses soms niet mogelijk zijn. Zo blijft het een uitdaging om de scores te vertalen naar concrete verbeteracties zonder het overzicht te verliezen. Het is een delicate dans tussen vertrouwen in de cijfers en het besef dat cijfers niet altijd het hele verhaal vertellen.

 

4.2 Toepassing in paramedische zorg

 

Paramedische zorg kent een bont palet aan disciplines: van diëtetiek tot oefentherapie. PREM-scores moeten in deze diverse wereld hun waarde bewijzen, maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Elke discipline heeft zijn eigen werkwijze, patiëntengroep en verwachtingen. Het is alsof je verschillende smaken ijs door elkaar probeert te proeven en toch een eenduidig oordeel moet vellen. De meetinstrumenten zijn vaak generiek, waardoor ze niet altijd de specifieke nuances van paramedische zorg vangen.

Daarbij komt dat paramedische zorg vaak kleinschaliger en persoonlijker is dan bijvoorbeeld ziekenhuiszorg. Dit maakt het verzamelen van voldoende en representatieve data een uitdaging. De uitnodiging tot deelname aan PREM-onderzoeken moet zorgvuldig gebeuren, want een te kleine of selectieve groep kan de betrouwbaarheid van de scores ondermijnen. Het is een beetje als vissen in een vijver met verschillende soorten vissen: je wilt een goede vangst, maar zonder het water te vertroebelen.

 

4.3 Gebruik van meetresultaten

 

De meetresultaten van PREM zijn waardevol, maar het gebruik ervan vraagt om een slimme aanpak. Ze worden gedeeld met zorgaanbieders, verzekeraars en Zorgprisma, die allemaal hun eigen belangen en doelen hebben. Dit kan leiden tot een wirwar aan verwachtingen en interpretaties. Het is alsof je een kaart hebt, maar iedereen kijkt er net even anders naar. Zorgaanbieders willen verbeterpunten ontdekken, verzekeraars zoeken onderbouwing voor inkoopbeslissingen en Zorgprisma richt zich op landelijke benchmarking.

Om het maximale uit de data te halen, is het essentieel dat de resultaten niet alleen worden verzameld, maar ook begrijpelijk en toegankelijk worden gemaakt. Patiënten worden geïnformeerd over het anonieme gebruik van hun gegevens, wat vertrouwen schept. Tegelijkertijd vraagt het om een goede communicatie en ondersteuning, zodat de cijfers niet in een zwart gat verdwijnen maar daadwerkelijk bijdragen aan betere zorg. Zo wordt meten niet alleen een doel op zich, maar een middel om écht verschil te maken.

 

5. Communicatie en ondersteuning patiënten

 

Heb je je ooit afgevraagd waarom die PREM-scores soms zo stroef lijken te lopen? Het geheim zit vaak in de manier waarop patiënten worden meegenomen in het proces. Communicatie en ondersteuning zijn geen bijzaak, maar de spil waar alles om draait. Van het helder uitleggen wat er met hun data gebeurt tot het bieden van een laagdrempelige manier om vragen te stellen: het maakt het verschil tussen een enthousiaste deelnemer en een afhaker.

Ook de digitale omgeving speelt een rol. Een website die voelt als een doolhof of een contactformulier dat lijkt te verdwijnen in een zwart gat? Dat helpt niet echt mee. En dan hebben we het nog niet eens over de onmisbare werkinstructies die bepalen wie er überhaupt mee mag doen. Die moeten niet alleen duidelijk zijn, maar ook praktisch en toegankelijk.

Als al deze schakels niet soepel lopen, kan het meten van patiëntervaringen veranderen in een soort communicatie-estafette waarbij het stokje soms wordt laten vallen. Tijd om die knelpunten eens onder de loep te nemen en te ontdekken hoe het beter kan.

 

5.1 Informeren over datagebruik

 

Het begint allemaal met transparantie over wat er met de verzamelde data gebeurt. Patiënten willen best meewerken, maar dan wel als ze weten dat hun gegevens niet zomaar in een digitale blackbox verdwijnen. Informeren over datagebruik is dus geen overbodige luxe, maar een must. Het gaat niet alleen om het benoemen dat de data anoniem wordt verwerkt, maar ook om het uitleggen waarom die data verzameld wordt en hoe het bijdraagt aan betere zorg.

Een goede uitleg werkt als een geruststellende hand op de schouder. Het voorkomt dat mensen denken dat ze in een soort Big Brother-experiment terecht zijn gekomen. En eerlijk is eerlijk, wie leest er nou graag eindeloze privacyverklaringen? Daarom is het slim om het simpel en menselijk te houden, met voorbeelden en een vleugje humor. Zo wordt het ineens een stuk aantrekkelijker om mee te doen.

Als patiënten begrijpen dat hun input écht iets oplevert, stijgt de bereidheid om de vragenlijst in te vullen. Dat is goud waard, want zonder goede deelname geen betrouwbare PREM-scores. En dat willen we natuurlijk niet.

 

5.2 Website en contactmogelijkheden

 

Een website die de bezoeker verwelkomt als een vriendelijke gastvrouw, dat is waar het om draait. Helaas is dat niet altijd het geval bij de plekken waar patiënten terechtkomen voor hun PREM-vragen. Website en contactmogelijkheden zijn vaak het visitekaartje van het hele meetproces. Als die onduidelijk of ingewikkeld zijn, haken mensen sneller af dan je 'zorgkwaliteit' kunt zeggen.

Een overzichtelijke site met duidelijke uitleg, een makkelijk te vinden vragenlijst en een contactformulier dat niet verdwijnt in een digitale zwart gat: dat is de basis. En ja, een beetje humor kan ook hier wonderen doen. Want wie zegt dat zorgcommunicatie saai moet zijn?

Daarnaast is het belangrijk dat patiënten weten waar ze terecht kunnen met hun vragen. Niet iedereen is een digitale held, dus een laagdrempelige manier om contact te zoeken is essentieel. Zo voelt niemand zich aan zijn lot overgelaten en blijft de drempel om mee te doen laag.

 

5.3 Rol van werkinstructies

 

Werkinstructies klinken misschien als iets stoffigs uit een kantoorboekje, maar ze zijn de stille helden van het PREM-proces. Ze bepalen wie er mee mag doen en zorgen dat iedereen volgens dezelfde regels speelt. De rol van werkinstructies is dus cruciaal om betrouwbare en eerlijke resultaten te krijgen.

Als die instructies onduidelijk zijn of te ingewikkeld, ontstaat er verwarring. Dan nodigt een zorgaanbieder misschien de verkeerde groep patiënten uit, of juist niet genoeg mensen. Dat zorgt voor scheve cijfers en een vertekend beeld van de zorgkwaliteit.

Een goede werkinstructie is als een heldere routekaart: iedereen weet waar die aan toe is en wat er van hen verwacht wordt. Zo wordt het meten van patiëntervaringen geen gokspel, maar een betrouwbaar instrument om de zorg écht te verbeteren.

   

Samenvatting

 

PREM: meer dan een saaie vragenlijst

Heb je ooit stilgestaan bij wat er gebeurt als je een PREM-vragenlijst invult? Nee? Geen zorgen, je bent niet de enige. PREM staat voor Patiënt Reported Experience Measures en is eigenlijk een slimme manier om te peilen hoe patiënten de zorg ervaren. Niet de medische uitkomst, maar de beleving. Alsof je niet alleen beoordeelt of het eten in een restaurant lekker was, maar ook of de ober niet met zijn ellebogen op tafel zat.

Communicatie: de geheime saus

Waarom lopen PREM-scores soms zo stroef? Het antwoord ligt vaak in de communicatie. Stel je voor dat je een mysterieus formulier krijgt zonder uitleg. Zou jij dan enthousiast meedoen? Waarschijnlijk niet. Transparantie over wat er met jouw data gebeurt, is als een geruststellende hand op je schouder. En ja, een vleugje humor helpt ook – niemand zit te wachten op eindeloze privacyverklaringen die klinken als een juridisch thriller.

De digitale doolhof en het belang van gebruiksvriendelijkheid

Een website die voelt als een doolhof of een contactformulier dat verdwijnt in een zwart gat? Dat helpt niet echt mee. Het is alsof je een schatkaart krijgt zonder duidelijke aanwijzingen. Duidelijke werkinstructies en een toegankelijke digitale omgeving zijn essentieel om deelnemers niet te verliezen in het proces. Want als het ingewikkeld wordt, haakt men af – en dan heb je geen betrouwbare scores meer.

Certificeringen en privacy: de onzichtbare bewakers

Niet elk meetbureau mag zomaar met PREM-data aan de slag. Ze moeten voldoen aan strenge certificeringen zoals ISO 27001 en NEN 7510. Zie het als een soort keurmerk dat garandeert dat jouw gegevens veilig zijn. Privacyregels zorgen ervoor dat jouw ervaringen niet zomaar op straat liggen, maar dat maakt het analyseren van data soms ook een lastige puzzel. Een delicate dans tussen vertrouwen en voorzichtigheid.

De puzzel van zorginkoop en betrouwbaarheid

PREM-scores zijn bedoeld als kompas in de wirwar van zorginkoop, maar soms lijkt het meer op een puzzel met stukjes uit verschillende dozen. Zorginkopers willen transparantie, maar krijgen een mozaïek aan data die lastig te vergelijken is. En dan is er nog de uitdaging dat niet iedereen de vragenlijst invult – alsof je een taart beoordeelt door alleen het glazuur te proeven. Betrouwbaarheid staat dus regelmatig ter discussie.

Een frisse duik waard?

PREM-metingen zijn geen droge kost, maar een fascinerende mix van menselijk gedrag, technologie en strenge regels. Dus, de volgende keer dat je een PREM-vragenlijst ziet, bedenk dan: hoe zou jij het vinden als jouw ervaring écht meetelt? En hoe kunnen we zorgen dat die cijfers niet alleen cijfers blijven, maar echte verbeteringen brengen?